DE MUURSEGMENTEN DIE DOOR BRAFA WORDEN GEVEILD – © Raf Michiels
Op 9 november 1989 werd geschiedenis geschreven in Berlijn. Op die dag viel de Berlijnse Muur, het symbool van de Koude Oorlog en de Duitse deling. Dertig jaar na dato viert de BRAFA Art Fair zijn 65e editie met een charitatieve veiling. Op de internationale kunstbeurs worden vijf stukken van de Berlijnse Muur tentoongesteld en aansluitend verkocht. De volledige opbrengst wordt verdeeld over vijf projecten die in het teken staan van respectievelijk kankeronderzoek, de integratie van gehandicapten en het beheer van cultureel erfgoed. Het Brusselse Museum Kunst & Geschiedenis is een van de vijf geselecteerde organisaties. BRAFA 2020 opent haar deuren van zondag 26 januari t/m zondag 2 februari in Tour & Taxis in Brussel.
Eregast
BRAFA onthaalt jaarlijks een eregast op de beurs met een tentoonstelling. Eerder gaven musea, stichtingen en internationale kunstenaars als Julio le Parc, Christo en Gilbert & George een speciaal tintje aan het evenement. Ter gelegenheid van de 65e editie in 2020 komt de organisatie met een nieuw initiatief. Vijf segmenten van de Berlijnse Muur worden in de grote hal van de beurs tentoongesteld en daarna volgens een veilingformule verkocht. De volledige opbrengst gaat naar vijf organisaties. De muurdelen werden in 2018 aangekocht, in afwachting van de dertigste verjaardag van de val van de Muur dat wordt gevierd op 9 november 2019. Ze zijn afkomstig van de 68-kilometer lange Hinterlandmauer welke de grens aan de oostkant vormde. De muurdelen werden na de val van de Muur ontmanteld door voormalige DDR-grenswachten en vervolgens overgenomen door een Berlijnse onderneming. De vijf segmenten – per stuk 3,8 meter hoog, 1,2 meter breed en 3,6 ton in gewicht – zijn aan beide kanten beschilderd door anonieme graffitikunstenaars.
Historie
In de nacht van 12 op 13 augustus 1961 begon het DDR-regime aan de bouw van de Muur met als doel een einde te maken aan de massale uittocht van Oost-Duitsers naar het Westen. De versperring van prikkeldraad werd in enkele jaren uitgebouwd tot een zwaarbewaakte hindernis. De ontmanteling daarentegen verliep sneller. Tijdens een persconferentie op 9 november 1989 meldden Oost-Duitse autoriteiten per abuis dat DDR-burgers per direct vrij mogen reizen. Enkele uren later hadden duizenden Oost-Berlijners zich bij de grensovergangen verzameld en kort voor middernacht gingen de eerste slagbomen open. Onder het oog van toegesnelde cameraploegen, maakten de Mauerspechte met houwelen en hamers een begin aan de vernietiging van de Muur. In de weken die volgden, kwamen duizenden mensen samen in Berlijn om een fragment als souvenir te verwerven. Het Oost-Duitse leger ging vervolgens over tot de ontmanteling en vernietiging van het bouwwerk, alsook tot de verkoop van enkele delen. Muurfragmenten zijn tegenwoordig overal ter wereld te vinden, doorgaans op symbolische plaatsen of in privécollecties. Hele segmenten, zoals op BRAFA 2020 tentoongesteld, zijn zeldzaam.
De goede doelen
De volledige opbrengst van de charitatieve verkoop gaat naar vijf organisaties. Op het gebied van kankeronderzoek zijn dit het Télévie-project van RTL-TVI en de non-profit vereniging Kom op tegen Kanker. Een ander goed doel is de sociale integratie van gehandicapten, waar de liefdadigheidsorganisatie CAP48 van RTBF en de vereniging Hart voor Handicap steun voor krijgen. Ten slotte zijn twee culturele erfgoedprojecten gekozen. Het Museum Kunst & Geschiedenis in het Brusselse Jubelpark ontvangt financiering voor een nieuwe ruimte voor haar precolumbiaanse mummies. Zodra dit project is voltooid, gaat er geld naar de restauratie en installatie van de wintertuin die Art Nouveau-architect Victor Horta voor Jean Cousin ontwierp. Dit bijzondere initiatief kenmerkt het DNA van BRAFA, dat gefundeerd is als een stichting zonder winstoogmerk.
BRAFA – Brussels Art Fair – zondag 26 januari t/m zondag 2 februari 2020
Tour & Taxis, Havenlaan 88, 1000 Brussel | www.brafa.art
