BRAFA Art Fair gaat door op haar elan

7 februari, 2019 – De BRAFA Art Fair 2019, de eerste internationale kunstbeurs van het jaar, werd opnieuw succesvol afgesloten. Deze editie bevestigde de positieve trend van de afgelopen edities en positioneerde de beurs als een belangrijke speler in het rijtje van prestigieuze Europese evenementen binnen de sector, in het kielzog van de collega-beurzen in Maastricht en Londen.

BRAFA kreeg dit jaar maar liefst 66.000 bezoekers over de vloer. Dat is nog iets meer dan de editie van 2018, die al een absoluut recordaantal bezoekers liet optekenen.

Ook op het gebied van verkopen was 2019 een bijzonder succesvolle editie, met talloze transacties verspreid over alle op de beurs aanwezige specialiteiten. Ongetwijfeld is het gevarieerde prijsaanbod niet vreemd aan dat succes. BRAFA pakt uit met absoluut uitzonderlijke museumstukken, maar richt zich daarnaast ook tot een uiteenlopende waaier van verzamelaars en liefhebbers. Zij vinden op de beurs kunstwerken en objecten van hoge kwaliteit in zeer diverse prijsgamma’s, wat ‘impulsaankopen’ mogelijk maakt. En die waren er duidelijk heel veel, aldus de exposanten, die ook de grote kennis, nieuwsgierigheid en open mind van het BRAFA-publiek waarderen – een publiek dat zich volgens hen steeds weer vernieuwt en met elke editie internationaler wordt.

Ongetwijfeld werkte ook het goede humeur van het Britse duo Gilbert & George aanstekelijk. Zij waren de eregast op deze editie van 2019 en gaven het evenement in ieder geval de nodige energie, kleur en dynamiek. Ongetwijfeld wilde BRAFA meer dan ooit aantonen dat kunst voor iedereen kan zijn, zoals ook Gilbert & George beweren (‘Art for all’).

Overzicht van verkochte topstukken

• David Aaron ontving een warm welkom bij zijn eerste deelname. Hij verkocht verschillende stukken, waaronder een tweekoppige ryton van terracotta (Azerbeidzjan, eerste millennium v. Chr.), een Griekse kop van een jongeman in marmer (4de-3de eeuw v. Chr.) en paardenbitten uit Loeristan in Centraal-Azië (eerste millennium v. Chr.).
• d’Arschot & Cie draaide een uitstekend jaar en verkocht onder meer een drinkkelk in de vorm van een schip, zilver en deels verguld, van edelsmid Heinrich Winterstein (Augsburg, 1613-1615) en een Maagd met kind in zilver, bukshout en ebbenhout (Antwerpen, 1704) van edelsmid Josephus I Hennequin.
• ArtAncient: Prima editie, verkocht onder meer gefossiliseerde megalodontanden (mioceen, 25-2 miljoen jaar v. Chr.) voor ongeveer € 6000 per stuk, een gogotte-formatie uit het oligoceen (30 miljoen jaar oud) en een primitief votiefhoofd van een koning (Cyprus, 6de eeuw v. Chr.).
• Ook Charly Bailly is in zijn nopjes over deze editie. Hij verkocht flink (circa € 200.000 en meer) aan Russische, Zwitserse, Belgische, Nederlandse en Chinese verzamelaars.
• Galerie de la Béraudière verkocht een belangrijk werk van Manolo Valdès, Perfil de joven con mancha carmen (1996).
• Galerie Berger kijkt terug op een prima editie dankzij de verkoop van een twintigtal stukken, zoals stoelen, grote spiegels, uurwerken, meubels, haardijzers en kandelaars, aan nieuwe en oude verzamelaars uit België, Frankrijk en andere Europese landen, waaronder Polen. De galerie verkocht onder meer een grote spiegel met ‘opengewerkte granaatappels’ in gebeeldhouwd en verguld hout (1830) uit de régence, die van de hand ging voor circa € 24.000. Een Mazarine-commode met inlegwerk (1878) vond een nieuwe eigenaar voor € 100.000. Een ballonklok uit de tijd van Lodewijk XVI (1783-1785), gemaakt door Rilliet, een klokkenmaker uit Genève die was gevestigd in Straatsburg, ging de deur uit voor € 28.000.
• De stand van Galerie Claude Bernard was volledig gewijd aan recent werk van Goudji. Van de zeventig tentoongestelde creaties werden er ongeveer dertig verkocht in prijsklassen tussen € 35.000 en € 60.000, allemaal unieke stukken en versierd met halfedelstenen.
• Galeria Bernat verkocht een meesterwerk van Juan de Sevilla (Juan Sánchez de Castro), Way to Calvary, tempera op paneel, Castilië, eerste helft 15de eeuw.
• BERNIER / ELIADES GALLERY meldt de verkoop van arte-poverawerken (van onder andere Giovanni Anselmo en Marisa Merz) voor bedragen tussen € 20.000 en 50.000.
• Gallery Boon meldt de verkoop van enkele marmeren sculpturen van Pablo Atchugarry.
• Bowman Sculpture verkocht een sculptuur van Ossip Zadkine, La Femme inconnue, 1967, en Lunar Torso, 2018, van Emily Young (Londen, 1951), brons met een lichtgroene patina, voor circa € 22.000.
• Onder de overkoepelende naam Kisanola exposeerde Didier Claes een serie kammen van bewerkt hout, versierd met een figuur, uit DR Congo, voornamelijk in de stijl van de Chokwe, Yaka, Luba en Lélé, tussen € 4000 en € 30.000, die bijna allemaal een koper vonden.
• Cortesi Galleryverkocht onder meer twee belangrijke werken: Torsions TQ 9, 1965-69, van Walter Leblanc voor circa € 100.000, en een werk uit de serie From earth van herman de vries voor circa € 20.000.
• Costermans verkocht Berglandschap met pelgrims bij een kapel in een grot, olieverf op paneel, circa 1600-1610, door Joos De Momper de Jonge (Antwerpen, 1564-1635) en Jan Brueghel de Oude (Brussel, 1568 – Antwerpen, 1625).
• Prima editie voor Galerie Cybèle, die onder meer twee Romeinse torso’s uit de eerste en tweede eeuw verkocht, een elegant hoofd van Apollo uit de eerste-tweede eeuw (€ 10.000 tot € 40.000) en een Egyptisch bas-reliëf uit het Middenrijk (ongeveer € 15.000).
• Galerie Desmet bevestigt een uitstekende editie en verkocht diverse stukken (van € 3000 voor het goedkoopste tot € 260.000 voor het duurste), zoals een buste van Antonio Bin, aan verzamelaars – ook nieuwe – uit Berlijn, Londen, Parijs, Milaan en Tel Aviv. Na de beurs zullen vermoedelijk nog meer verkopen worden gesloten.
• De hooister, 1896, olieverf op doek van Emile Claus, tentoongesteld door Galerie Oscar De Vos, en bronzen beelden van Rik Wouters.
• Bij Christian Deydier, gespecialiseerd in Chinese kunst, noteren we onder meer enkele terracotta paarden van de Qi uit Noord-China, Tang- en Han-periode, tussen € 5000 en € 25.000.
• Martin Doustar verkocht een Turka-figuur van hout, ingevet met palmolie, uit Burkina Faso, 19de eeuw.
• Galerie Eberwein verkocht aan nieuwe Belgische verzamelaars onder meer een set van drie canopische vazen in bepleisterd en beschilderd terracotta, Egypte, Nieuwe Rijk, Derde Tussenperiode (TL), en een zandstenen stèle met de namen Siamun en Dedusobek met originele hiëroglifische inscripties en polychromie, Egypte, Nieuwe Rijk, Tweede Tussenperiode, 1780-1550 v. Chr.
• Xavier Eeckhout lag ook dit jaar weer goed in de markt en verkocht veel, waaronder zijn topstuk, een bronzen beeld van Rembrandt Bugatti, Hinde met twee kalfjes (1909), aan een privéverzamelaar voor circa € 200.000. Nog opmerkelijk: het stel dromedarissen van Thierry Van Ryswyck ging de deur uit voor ongeveer € 60.000.
• Finch & Co verkocht een volledige reeks van twaalf karikaturale portretten van leiders van de katholieke clerus (die verantwoordelijk waren voor de herroeping van het Edict van Nantes in 1685), gebeeldhouwd in ivoor (eind 17de-begin 18de eeuw), het topstuk van hun selectie.
• Galerie Grand-Rue verkocht diverse werken, waaronder Lezende vrouw van Albert Anker, dat direct afkomstig was van de erfgenamen van de kunstenaar.
• Grusenmeyer-Wolinerverkocht een prachtig 19de-eeuws Bete-Guro Gye-masker uit Ivoorkust, gemaakt van hout, ijzer en haar.
• Heritage Gallery uit Moskou baarde opzien bij haar eerste deelname met Sovjetobjecten in art-decostijl uit de jaren dertig, zoals een ronde tafel met in het blad een hamer en sikkel ingelegd, die oorspronkelijk was ontworpen voor het ministerie van Voeding in 1930.
• Christophe Hioco beleefde een uitstekende editie en kwam in contact met nieuwe verzamelaars, hoewel hij al twaalf jaar op de beurs aanwezig is. Al meteen bij het begin van de beurs verkocht hij een opmerkelijk stuk, dat meermaals had kunnen worden verkocht: een Salabhanjika (P550) in gneis, Orissa (India), circa 11de eeuw, en nog andere stukken, waaronder een Goddelijke Assistent in zandsteen, Noord-India, Rajasthan (circa 9de eeuw) en een zandstenen Lakshmi, Noord-India, 10de-12de eeuw.
• Charles-Wesley Hourdé kijkt terug op een uitstekende eerste deelname. Verkocht aan Belgische, Franse en Duitse verzamelaars, van wie sommigen voor het eerst tribale kunst aankochten. Met name het topstuk ging de deur uit, een Nimba-schoudermasker van de Baga, Guinee, eind 19de-begin 20ste eeuw, voor ongeveer € 600.000 (waarvan ook Picasso een exemplaar had, dat momenteel in het Picassomuseum in Parijs wordt bewaard).
• Huberty & Breyne Gallery noteerde bijzonder veel verkopen: stripplaten (onder meer de cover van het Suske en Wiske-album Het Spaanse spook door Willy Vandersteen voor € 450.000, een plaat van Peyo van Johan en Pirrewiet voor € 150.000 en een Nestor Burma van Jacques Tardi voor € 40.000), en ‘creaties van stripauteurs’, waaronder vele werken van Jean-Paul Götting, François Avril en Philippe Geluck (onder meer zijn versie van het Banksy-doek voor € 60.000).
• Rodolphe Janssen verkocht aan Belgen, Luxemburgers en Fransen, onder meer een schilderij van Sean Landers (Brueghel the Archer (Boar), 2013) voor $ 140.000, maar ook werken van Pierre Alechinsky, Miguel Berrocal, Sam Moyer, Thomas Lerooy en Gert en Uwe Tobias voor bedragen tussen € 20.000 en € 40.000. Aan het einde van de beurs liepen nog onderhandelingen met twee verzamelaars over een van de topstukken van de stand, de Karel Appel die in het bezit was van Hergé.
• Werken van de Belgische schilders Paul Delvaux, Léon Spilliaert, Pierre Alechinsky, Fernand Khnopff, James Ensor, Rik Wouters, Gustave Vande Woestyne, Valerius de Saedeleer en nog anderen, vonden veel nieuwe eigenaars bij de galerieën Harold t’Kint de Roodenbeke, Jos Jamar, Francis Maere Fine Arts en Seghers.
• Le Petit Arlequin (circa 1928) van Anto Carte (1886-1956), tentoongesteld door Lancz Gallery, vond onmiddellijk een koper.
• Bertrand de Lavergne verkocht diverse objecten tussen € 20.000 en € 30.000.
• Galerie Le Beau-Gokelaere verkocht een uitzonderlijke plafondlamp gemaakt door Alvar Aalto voor Entzo Gutzeit, en een unieke wandplank van George Nakashima, allebei aan Belgische privéverzamelaars, en ook enkele historische stukken Braziliaans design.
• De antiquariaten waren succesvol. Lex Antiqua verkocht twee belangrijke werken: Ira, een gravure van Pieter Brueghel de Oude, en De drie bomen, een ets van Rembrandt van Rijn verkocht voor circa € 150.000.
• Kalman Maklary Fine Arts blikt terug op een uitstekende editie, met verkopen van werken van François Fiedler (tot € 120.000), Sam Havadtoy (tot € 30.000), Suh Jeong Min, Marta Kucsora en Judit Reigl.
• Ook MARUANI MERCIER toonde zich tevreden, met verkochte werken van Ron Gorchov, Peter Halley, Titus Kaphar, Jonathan Lasker, Man Ray, Toiletpaper Maurizio Cattelan + Pierpaolo Ferrari en George Shaw voor bedragen tussen € 40.000 en € 100.000 aan Franse, Belgische en Amerikaanse klanten.
• Bij Galerie Mathivet bleken het werk van de hedendaagse ontwerper Franck Evennou en de art-decostukken een groot succes, met onder meer de verkoop van vazen uit 1930 van de bekende koperslager Français Claudius Linossier. Ook wekten enkele topstukken de interesse van verschillende Amerikaanse klanten.
• Ook Meessen De Clercq is opgetogen met deze uitstekende editie: zij verkochten een twintigtal werken van Lucio Fontana, Claudio Parmiggiani, José María Sicilia en Félicien Rops, en het grote hoofd van Benoît Maire, dat veel aandacht kreeg!
• Montagut Gallery meldt een grote belangstelling voor de grootste Dogon ter wereld en de oudste Miró op de beurs (van 1934) en bevestigt onder meer de verkoop van een belangrijk Yaouré-masker uit Ivoorkust aan een Duitse verzamelaar.
• Sandro Morelli verkocht zijn opmerkelijke houten kluis met twee bewerkte leeuwen aan de voorzijde, vijf ijzeren hangers met een zeer decoratief spinnenweb, een decoratieve certosino ingelegd met ivoren spijkers en met 27 geheime ‘nepladen’, uit Lombardije, eind 15de eeuw (vraagprijs circa € 120.000).
• MORENTZ is naar eigen zeggen in de wolken over zijn eerste deelname: het verkocht vier stukken, waaronder een ronde spiegel van de Belgische kunstenaar Michel Martens, Gekke Spiegel, 1979.
• Jan Muller Antiques verkocht een twintigtal schilderijen aan Belgische, Russische en Monegaskische kunstliefhebbers en -verzamelaars, waaronder een prachtig stilleven, Bloemen in een versierde vaas van Abraham Brueghel (Antwerpen, 1631 – Napels, 1690) en een Dorpstafereel van Jan Brueghel de Jonge (Antwerpen, 1601-1677).
• Klaas Muller noteerde belangrijke verkopen van 17de-eeuwse schilderijen: een portret van de Heilige Andreas, circa 1625, door Jacob Jordaens (Antwerpen, 1593-1678), een groot doek van Judith en Holofernes, Italiaanse school en een Herbergtafereel van David Teniers II.
• Peter Osborne registreerde verkopen van werken van Moore, Tony Cragg en andere kunstenaars voor bedragen van zes cijfers.
• La Patinoire Royale / Galerie Valérie Bach realiseerde dit jaar zijn beste deelname in commercieel opzicht. Het pakte uit met twee optische en kinetische kunstenaars, Carlos Cruz Diez en Gisela Colon, waarvan zeven kunstwerken werden verkocht in prijsklassen variërend van € 20.000 tot € 60.000. Ook opmerkelijk: een Solune-tafel van Ado Chale voor € 75.000.
• Galerie Alexis Pentcheff vierde haar tiende verjaardag en vijfde BRAFA-deelname op waardige wijze met diverse bijzondere fraaie verkopen, waaronder een klein Stilleven met vijgen van Pablo Picasso, een zicht op de Haven van Marseille van Albert Marquet, en verder nog werken van Henri Lebasque, René Gruau, Henri Manguin, en anderen.
• Phoenix Ancient Art: Prima editie met verkopen aan Belgische en Franse verzamelaars, waaronder een helm in Illyrische stijl, Griekse kunst, eind 7de-begin 5de eeuw v. Chr., een fles met guirlandes, Romeinse kunst, tweede helft 3de-midden 4de eeuw na Chr. (voor iets minder dan € 200.000), en een beeldje van een Hermes van Herakles, Romeinse kunst, periode van het keizerrijk, ca. tweede eeuw na Chr. voor ongeveer € 100.000.
• Galerie de la Présidence deed zaken met Belgische en Libanese klanten. De helft van de verkochte werken is figuratief, de andere helft abstract. Een van de verkochte werken is een mooie inkt en collage op papier van Jean Dubuffet (1901-1985), Situation LXXI, 23 januari 1979.
• We vermelden ook de uitermate succesvolle terugkeer van Philippe Rapin, die zijn stand nagenoeg volledig uitverkocht, met onder meer creaties van Archizoom Associati, Gio Ponti, Marc Cavell, Marcello Fantoni en Robert Goossens.
• Repetto Gallery verkocht een werk van Michelangelo Pistoletto voor € 60.000 en verschillende keramieken van Pino Deodato.
• Röbbig München is zeer tevreden over zijn eerste deelname, met onder meer de verkoop van twee porseleinen beeldjes, Madame de Pompadour in de rol van Galatea en de burggraaf van Rohan in de rol van Acis tijdens een voorstelling in het Théâtre de Versailles in 1749, geïnspireerd op een gravure van Charles-Nicolas Cochin le Jeune (1715-1790), model, ca. 1750, vervaardiging en decoratie, Meissen, ca. 1750.
• De Italiaanse galerie Robertaebasta is opgetogen over deze editie en verkocht verschillende Italiaanse designstukken (jaren 1950-1980), waaronder een Suvretta-bibliotheekmeubel van Ettore Sottsass (circa € 18.000). De als belangrijk beschouwde objecten zijn nog in de laatste onderhandelingsfase.
• Een uitstekende tweede deelname noteren we voor Galerie Schifferli, die meerdere werken verkocht, waaronder Je les dois nourrir, een inkt en gouache op papier van Louis Soutter.
• Serge Schoffel meldt veel ‘impulsaankopen’ door liefhebbers en nieuwe verzamelaars voor bedragen rond de € 20.000 à 25.000. Een set bronzen Yoruba-beelden uit Nigeria en Benin ging de deur uit voor circa € 60.000.
• Clara Scremini Gallery verkocht zes glazen objecten voor bedragen tussen € 8000 en € 15.000 aan oude Belgische en Franse verzamelaars, waaronder Red Torso, 2018 een uniek stuk van Gizela Sabokova (Nove Zámky, Tsjecho-Slowakije, 1952), Scroll II, 2018 een uniek stuk van Eva Vlčková (Tsjechië, 1966), werk van Maria Bang Espersen (Denemarken) en Martin Hlubucek (Tsjechië) en een prachtige reeks kleurrijke recipiënten van verschillende groottes van Louis Thompson.
• Sèvres verkocht zijn topstuk: het tweede van acht exemplaren van een verbluffend Cabinet van porselein, biscuit en gelakt hout, gemaakt in 2017 door Doshi Levien – Nipa Doshi (Bombay, 1971) en Jonathan Levien (Schotland, 1972) – voor circa € 100.000. Vermeldenswaardig is ook de verkoop van een Cape-vaas, 2018, een uniek stuk van Matali Crasset (Châlons-en-Champagne, 1965), porseleinen vazen Presle en Charpin, blauw email, 24-karaats goud op porselein.
• Galerie Sismann realiseerde meerdere verkopen, waaronder het marmeren beeld Acteon van Michele Fabris detto L’Ongaro, Venetië, ca. 1700.
• Steinitz blikt tevreden terug: het verkocht verschillende beeldhouwwerken en meubelstukken aan nieuwe verzamelaars, waaronder een bijzonder mooie 17de-eeuwse pronkkist in lakwerk uit Japan, Edo-periode, Japans lakwerk in Maki-e of zilver op zwarte achtergrond, bewerkt en verguld hout.
• Simon Studer Art Associés verkocht diverse kleine stukken (een tekening van Tom Wesselman, American Nude, 1964) en zijn Niki de Saint-Phalle aan een Zwitserse klant uit Genève die tijdens BRAFA besliste tot de aankoop (maar zelf niet kwam). Enkele grotere stukken zijn nog in afwachting van verkoop.
• Het was ook een topeditie voor Stern Pissarro, met verkochte schilderijen van Gerhard Richter, Sonia Delaunay, Paul Jenkins en Raoul Dufy. Ook de keramische werken van Nam Tran bleken bijzonder succesvol.
• Galerie Taménaga is zeer tevreden en wist fraaie transacties te sluiten, onder meer aan nieuwe verzamelaars. Zo verkocht het alle werken van de Japanse schilders Takehiko Sugawara (€ 9000 tot € 35.000) en Kyosuke Tchinaï (€ 16.000 tot 56.000), werk van Tom Christopher (€ 16.000 tot € 45.000), een zeer mooi werk van Dufy enz. Een Chagall is nog in onderhandeling.
• Theatrum Mundi blikt terug op een uitstekende editie met veel verkopen, waaronder wetenschappelijke instrumenten. Opmerkelijk: het originele kostuum dat Val Kilmer droeg in de film Batman Forever (1995) (€ 70.000) en de originele tekening van Georges Méliès voor de eerste film in de filmgeschiedenis, Le Voyage dans la lune (1902) voor ongeveer € 25.000.
• Theunissen & de Ghellinck verkocht een paar Scabello-stoelen uit Turijn, ca. 1740-1750, waarvan een gelijkaardig model te vinden is in het Koninklijk Paleis in Turijn.
• Sofie van de Velde is blij met een uitstekende eerste deelname, met nieuwe Belgische en Franse verzamelaars. Ze verkocht elf werken tussen € 1400 en € 80.000, waaronder een van de catalogusstukken: Fashion, ca. 1983, door Andy Warhol (Pittsburgh, 1928 – New York, 1987), originele collage en zeefdruk op papier, een Pieter Jennes (Sentimental lady, 2019, olie op doek) een Kurt Schwitters (Der Mann mit das Grosse Herz, 1919, aquarel en potlood op papier) een Gilbert Decock (Compositie, 1969, gouache op papier) een Salvador Dalí (Premier essai de maison stéréoscopique, coverontwerp voor tijdschrift Le Sauvage, 1976, gouache, bic en inkt en fotocollage op karton) en een Willy De Sauter (Untitled, 2018, krijt en pigment op hout). Een korset van Frida Kahlo, het iconische object van deze editie 2019, werd na afloop van de beurs tentoongesteld in het Brooklyn Museum in New York en zou weleens in de VS kunnen blijven, waar twee musea veel belangstelling tonen.
• Floris van Wanroij bevestigt zijn goede doen in Brussel met onder meer het beeldhouwwerk Maria en Jozef in de Tempel, Antwerpen, late gotiek, eerste kwart 16de eeuw, ca. 1520, bewerkt in haut-reliëf met resten van gips en polychromie, gemerkt met de Antwerpse ‘hand’, een boekenkoffer van leerbord en smeedijzer, Frans of Spaans, late gotiek, tweede helft 15de eeuw, en een verfijnde Maagd op de troon met Kind, Zuid-West-Duitsland, waarschijnlijk Boven-Rijn of Schwaben, lindehout bewerkt in ronde-bosse, resten van de originele polychromie, gotiek, eerste helft 14de eeuw.
• Galerie von Vertes verkocht bij haar eerste deelname een prachtige Vasarely en een werk van Yuyoi Kusama.
• Galerie N. Vrouyr verkocht zeven stukken in uiteenlopende prijsklassen (waaronder een zeer opgemerkt gevlochten tapijt van 306 x 430 cm, VS, ca. 1930) en heeft een serieuze optie lopen. Onder de kopers zijn drie nieuwe klanten. Tijdens de beurs ontving de galerie zelf ook nieuwe klanten naar aanleiding van BRAFA.
• Whitford Fine Arts verkocht werken van Clive Barker (waaronder de sculptuur Brains, 2015), Joseph Lacasse (waaronder het schilderij Balancement, 1948) voor meer dan € 100.000, en Paul Van Hoeydonck, onder meer aan Duitse klanten.

De volgende editie van BRAFA vindt plaats van 25 januari tot 2 februari 2020.
Tour & Taxis, Havenlaan 88 – 1000 Brussel
www.brafa.art